Từ một biên dịch viên bản tin thời sự quốc tế, nhưng với tinh thần cầu tiến và linh hoạt trong công việc, không tự hài lòng với bản thân, phóng viên Lê Thị Hồng Lý dần nuôi một ước mơ – rằng một ngày nào đó, cô không chỉ “dịch lại câu chuyện của người khác” mà sẽ tự đi, tự nhìn, tự kể những câu chuyện của chính quê hương mình.

Phóng viên Hồng Lý

Tốt nghiệp cử nhân tiếng Anh, Hồng Lý đầu quân về Đài Phát thanh –Truyền hình Lào Cai (nay là Báo và Phát thanh, truyền hình Lào Cai), không trực tiếp làm báo mà làm biên dịch tin thời sự quốc tế từ các kênh như BBC, CNN, ABC Australia… Chính quãng thời gian đó đã cho Hồng Lý một nền tảng rất quý: vốn từ vựng sắc bén, cách tiếp cận vấn đề, và đặc biệt là phong cách làm báo chuyên nghiệp của các hãng truyền thông lớn. Mỗi bản tin dịch, mỗi câu chuyện thế giới chạm tới đều khiến Hồng Lý thấy tim mình rung động với nghề báo. Hồng Lý chia sẻ “Em dần nuôi một ước mơ – rằng một ngày nào đó, mình không chỉ “dịch lại câu chuyện của người khác” mà sẽ tự đi, tự nhìn, tự kể những câu chuyện của chính quê hương mình. Và đến hôm nay, khi ước mơ được trở thành phóng viên đã thành sự thật, em luôn cảm thấy biết ơn hành trình vòng vèo nhưng đầy giá trị ấy. Nó giúp em hiểu rõ mình yêu nghề báo đến mức nào, và vì sao em muốn gắn bó lâu dài với công việc này”.

Hồng Lý hiểu rõ một điều, với nghề báo chỉ có tình yêu thôi chưa đủ, mà cần phải hiểu rõ, hiểu sâu hơn chứ không phải là cảm giác thích mơ hồ. Tự học, lắng nghe sự chia sẻ, đóng góp từ đồng nghiệp, tự tích lũy kinh nghiệm và tự mình chạm vào đời sống thật đó là những cách mà Hồng Lý rèn nghề báo cho mình.

PV Hồng Lý (thứ 2 từ phải qua) nhận Giải A Giải thưởng báo chí về tuyên truyền sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả năm 2025.

Hồng Lý là một trong những phóng viên nữ rất chịu khó đi cơ sở, đặc biệt là vùng cao, bởi cô luôn tâm niệm một phóng viên không bám cơ sở thì gần như không có “chất sống” trong tác phẩm. Đi cơ sở nhiều giúp cô nghe được những câu chuyện mà văn bản không có, nhìn được những chi tiết mà báo cáo không ghi, và cảm nhận được sự thay đổi đang diễn ra từng ngày. Vì vậy, dù đường xa, thời tiết khắc nghiệt hay điều kiện tác nghiệp khó khăn, mỗi lần lên vùng cao Hồng Lý đều cảm thấy như mình đang trở về với đúng nơi nghề báo bắt đầu cất tiếng gọi. Vùng cao dạy cô rất nhiều thứ: sự kiên nhẫn, sự chịu đựng, sự ấm áp và cả những góc khuất mà nếu không trực tiếp chứng kiến, mình sẽ không bao giờ hiểu hết. Chính những điều ấy trở thành động lực để cô luôn muốn đi, muốn nghe, muốn kể thật kỹ, thật đúng, thật có ích cho người đọc.

Mỗi chuyến đi, mỗi bài viết là một trải nghiệm đầy thú vị và mới mẻ, chẳng lần nào giống lần nào và kết quả nhận được cũng không giống nhau. Có khi là niềm vui trọn vẹn nhưng lắm lúc là nỗi đau, là nhiều đêm mất ngủ. Có chuyến đi sau khoảng thời gian dài vẫn là nỗi trăn trở triền miên, Hồng Lý kể chuyến về Làng Nủ, đúng tròn một năm sau vụ sạt lở kinh hoàng xảy ra do cơn bão Yagi (9/2024). Khi trở lại, cô tưởng rằng thời gian đã giúp những người dân nơi đây phần nào nguôi ngoai. Nhưng không, nỗi đau vẫn hiện hữu trong từng ánh mắt, từng hơi thở. Hôm ấy, e kíp của cô mang đầy đủ thiết bị: máy quay, micro, ánh sáng… nhưng cuối cùng lại không thể ghi được một khung hình nào. Bởi mỗi khi nhắc tới chuyện cũ, dù rất nhẹ nhàng, những người sống sót lại nghẹn lại, im lặng rất lâu rồi bật khóc. Họ không muốn nhớ lại, không muốn kể lại, không muốn mở ra những gì họ đã phải cố gắng chôn sâu suốt một năm. Cuối cùng phóng sự chỉ ghi âm được những tiếng nấc nghẹn ngào, từng khoảng lặng kéo dài đến thắt lòng. Không có hình ảnh, nhưng chính những âm thanh đứt quãng ấy lại phản ánh chân thật hơn bất kỳ khuôn hình nào. Khoảnh khắc đó khiến cô thấm thía hơn rằng làm báo không chỉ là kể lại sự kiện, mà còn phải thật sự trân trọng cảm xúc của nhân vật, phải biết dừng lại đúng lúc và không bao giờ lấy nỗi đau của họ làm chất liệu một cách dễ dãi. Đó là một chuyến tác nghiệp nặng nề, nhưng cũng là một bài học lớn về tính nhân văn và đạo đức nghề nghiệp – mà đến bây giờ, mỗi lần nhớ lại Hồng Lý vẫn thấy cay sống mũi.

PV Hồng Lý (người đeo kính) nhận giải baó chí “Vì sự nghiệp giáo dục Việt Nam” năm 2025

Hiện tại, Hồng Lý được phân công phụ trách lĩnh vực số, chuyển đổi số và cải cách hành chính. Đây cũng là sở trường và niềm yêu thích cá nhân của cô. Vốn rất thích tìm hiểu về công nghệ, về cách mà các nền tảng số đang thay đổi cách người dân tiếp cận dịch vụ công và cách bộ máy chính quyền vận hành. Vì thế, khi được giao phụ trách mảng này, Hồng Lý cảm thấy như mình được đứng đúng “điểm rơi”, đúng công việc có thể phát huy tốt nhất khả năng quan sát và phân tích. Nhưng đây cũng là lĩnh vực có áp lực rất lớn vì số liệu thay đổi liên tục, chính sách cập nhật thường xuyên, và câu chuyện ở cơ sở cực kỳ đa dạng. Nhưng chính những yếu tố đó lại tạo cho Hồng Lý động lực để học hỏi không ngừng, cập nhật liên tục và chủ động bám sát thực tiễn.

“Làm báo ở vùng cao cho em rất nhiều trải nghiệm quý giá. Đó là sự trưởng thành, từ cách thích nghi với điều kiện tác nghiệp khó khăn đến cách xử lý tình huống nhanh và linh hoạt. Vùng cao cũng cho em một góc nhìn rất thật về cuộc sống. Và quan trọng nhất, vùng cao giúp em nuôi dưỡng tình yêu nghề. Những nụ cười, cái bắt tay của người dân, những câu chuyện giản dị nhưng lay động luôn nhắc em rằng công việc của mình có ý nghĩa và cần tiếp tục cố gắng mỗi ngày” – Hồng Lý chia sẻ thêm.

Thành quả cho những nỗ lực, cố gắng không ngừng của phóng viên Hồng Lý là những giải thưởng danh giá. Năm 2024, cô nhận Giải B về tuyên truyền sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Năm 2025, Hồng Lý tiếp tục có bước tiến mới khi đạt giải A giải thưởng này, cùng với Giải Khuyến khích Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp Giáo dục  Việt Nam” trong phóng sự Người gieo hạt số.

Điều đặc biệt của Giải A năm 2025 về tuyên truyền sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, với loạt bài 3 kỳ “Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tại tỉnh Lào Cai và các địa phương” mà Hồng Lý thực hiện cùng đồng nghiệp Thu Hiền lại  không lựa chọn cách tiếp cận quen thuộc nói về “tiết kiệm điện” theo hướng kỹ thuật hay giải pháp, mà cô muốn kể câu chuyện về điện và ánh sáng dưới góc nhìn nhân văn: ánh sáng không chỉ là năng lượng, mà còn là thứ cùng với thời gian xoa dịu những nỗi đau, thắp lại hy vọng cho những vùng từng trải qua biến cố.

Trong giai đoạn mà tỉnh mới rất chú trọng phát triển du lịch gắn với chuyển đổi số và năng lượng bền vững. Để thực hiện kỳ 2 của loạt bài, Hồng Lý đã chọn bản người Thái như một điểm nhấn, không chỉ vì họ là cộng đồng dân tộc lớn trong không gian hành chính mới, mà còn vì cách họ làm du lịch có nhiều nét đáng học hỏi: bền vững, xanh, tiết chế và rất tôn trọng thiên nhiên. Bà con tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên, mở cửa đón gió, đón nắng, chỉ sử dụng điện khi thật sự cần thiết. Họ xem tiết kiệm điện không phải nghĩa vụ hay khẩu hiệu, mà là một phần của văn hóa ứng xử với môi trường, là cách để giữ cho bản làng luôn nguyên vẹn vẻ đẹp truyền thống. Từ câu chuyện ở các bản làng, Hồng Lý mở rộng ra bức tranh lớn hơn: những thay đổi trong từng hộ dân, từng cơ sở giáo dục, từng doanh nghiệp đang góp phần vào mục tiêu chung của quốc gia. Giải thưởng không chỉ ghi nhận nỗ lực cá nhân mà còn giúp lan tỏa thông điệp cô muốn gửi gắm: tiết kiệm điện không chỉ là hành động kinh tế mà là câu chuyện của văn hóa, của sự sẻ chia và hy vọng.

PV Hồng Lý cùng các em nhỏ vùng cao Mù Cang Chải

Với phóng viên Hồng Lý, quá trình làm nghề không chỉ có đi, viết mà còn phải học, và chính những chuyến đi tìm hiểu và trải nghiệm thực tế đã giúp Hồng Lý tích lũy vốn kiến thức, nuôi dưỡng đam mê nghề nghiệp và sáng tạo không ngừng. Thời gian làm báo có thể chưa đủ dài nhưng để lại cho Hồng Lý nhiều kỷ niệm đẹp, vui có, buồn có và hạnh phúc cũng không ít. Điều đó tiếp thêm sức mạnh, năng lượng để cô tiếp tục guồng quay công việc, nỗ lực hơn nữa để cống hiến cho nghề báo yêu thương mà cô đã chọn.