Vào mùa đông, khi việc thu hoạch lúa, ngô trên nương đã xong, phụ nữ người Hà Nhì ở các thôn, bản vùng cao khu vực huyện Bát Xát cũ bắt tay vào việc thêu thổ cẩm để chuẩn bị những bộ trang phục đẹp nhất cho dịp tết cổ truyền và lễ hội đầu năm của dân tộc.

Phụ nữ người Hà Nhì đen sinh sống tại một số thôn, bản của các xã Y Tý, Mường Hum, Trịnh Tường, A Mú Sung thường thêu may quần áo, trang phục cho các thành viên trong gia đình. 

Vào mùa đông, khi việc thu hoạch các loại nông sản đã xong, công việc đồng áng ít bận rộn, phụ nữ Hà Nhì thường cùng nhau ngồi thêu thổ cẩm. Người già sẽ truyền dạy cho người trẻ cách thêu, may trang phục của dân tộc mình, như: áo, quần, khăn, mũ, yếm... 

Thổ cẩm của người Hà Nhì đen nổi bật với trang phục có màu xanh đặc trưng, hoa văn, hình khối cách điệu từ thiên nhiên (sóng nước, mây). Họ sử dụng nền vải chàm đen làm chủ đạo và điểm xuyết bởi các màu sắc tươi tắn, như: đỏ, xanh, cùng phụ kiện bạc, cườm, tạo nên vẻ đẹp độc đáo, thể hiện sự gắn bó giữa thiên nhiên với cuộc sống thường nhật.

Việc thêu thổ cẩm đòi hỏi sự kiên trì, tỷ mỉ và đôi bàn tay khéo léo. 

Trang phục của người Hà Nhì thay đổi theo độ tuổi, từ hoa văn rực rỡ khi còn trẻ đến trầm ấm khi nhiều tuổi. Đối với chiếc mũ của trẻ em thường có nhiều màu sắc rực rỡ.

Người Hà Nhì luôn có ý thức trân trọng, gìn giữ và tự hào về bản sắc dân tộc thể hiện qua trang phục truyền thống. Vào dịp lễ hội, các chàng trai, cô gái Hà Nhì thường mặc bộ trang phục thổ cẩm đẹp nhất để đi chơi hội. 

Mùa thêu thổ cẩm của phụ nữ Hà Nhì thường kéo dài từ ngày đầu đông năm trước sang hết tiết xuân năm sau. Mỗi đường kim, mũi chỉ, hoa văn thổ cẩm đều gắn câu chuyện về đời sống và bản sắc văn hóa của người Hà Nhì theo thời gian.

Thổ cẩm dân tộc Hà Nhì ở vùng cao - nơi những tấm vải đầy màu sắc không chỉ giữ gìn bản sắc mà còn mang lại hơi ấm, xua tan giá lạnh, làm bừng sáng núi rừng, thể hiện sự gắn kết giữa truyền thống và cuộc sống hiện đại.

Theo Báo và PTTH Lào Cai